स्कुलको पानी ट्याङ्कीमा कसले फाल्यो विष ?

इटहरी- श्री माध्यमिक विद्यालय उत्तरी मोरङको लेटाङ-९ मा पर्छ । विद्यालयको खेलमैदानको दाँया साइडमा बिद्यालयको जोखिम तथा सुरक्षित बहिर्गमन गर्नेबारेमा एक बोर्ड टाँसिएको छ ।

बोर्डमा बिद्यालय हाताभित्र हुने विभिन्न जोखिमहरु भएमा कसरी बाहिर निस्कने र सुरक्षित हुने भन्ने देखाइएको छ । प्राकृतिक विपत्ति आउँदा जोखिम मुक्त हुन सिकाएको बोर्डले विद्यालयको खुल्ला ठाँउमा आएपछि सुरक्षित हुने संकेत गर्छ । 

सुरक्षित बहिर्गमन नक्साले भने विपरित मंगलबार पानी खाएपछि एकाएक बिद्यार्थीहरुको सकुसल बहिर्गमन हुन सकेन । विद्यालय हाताभित्रको धारामा पानी खाएर प्रांगणमा आएपनि उनीहरु एकाएक विरामी परे । कोहि पेट दुखेर लडे भने कोही टाउको दुखेको गुनासो गर्न थाले । कसैलाइ भने रिंगटा लागेको महँसुस हुन थाल्यो । 

पानी खाएका विद्यार्थीहरु एकएक गर्दै समस्यामा परेपछि विद्यालयका प्रधानाध्यापक खेम दुलाललगायतले पानी खाने विद्यार्थीहरु भेला गर्न थाले । कक्षा १ देखी १२ सम्म सबै कक्षामा क–कसले पानी खाएको भन्दा ६ जना विद्यार्थीहरु मात्रै भेला भए । विद्यालयले तुरुन्तै एक गाडी खोजेर मंगरबारे अस्पताल उर्लाबारी पुर्यायो । 

सुरुमा पानी खाएपनि केहि नभएको बताउने विद्यार्थीहरु फेरि पेट दुख्यो भन्दै गुनासो गर्न थाले । शिक्षकहरुले फेरि अरु गाडि व्यवस्था गरेर अस्पताल लगे । एकएक गर्दै ४ वटा गाडिमा ३० विद्यार्थीहरुलाइ पालैपालो अस्पताल पुर्याए पछि मात्रै अन्य बिरामी विद्यार्थीहरु थपिएनन । ‘बिहानको प्रार्थना सकिनासाथ विद्यार्थीहरुले पानी खाएपछि समस्या भएको गुनासो गरे अनि हामीले तत्काल गाडि खोजेर अस्पताल पुर्यायौँ’, सोहि विद्यालयका शिक्षक थानेस्वर गौतमले भने । 

सबै पानी खाएका विद्यार्थीहरु बिरामी परेपछि विद्यालयले १०ः ३० मै विदा दियो र बिरामी विद्यार्थीहरुलाइ अस्पताल लान थाल्यो । पानी खाएर सम्पर्क नगरि घर गएका विद्यार्थी र अभिभावकहरुलाइ सचेत गराउन केहि समय विद्यालयले माइकिङ पनि गर्यो  । सारुनी मगर भनेर परिचित एक स्थानिय बृद्धाको मलामी गएका कारणले विद्यालयले मलामी गएका अभिभावकहरुलाइ पनि खबर गर्यो ।  

सायप्रिन नामक बिष बायोफिल्टेड पानीमा हालेको तथ्य फेला

श्री माविसँगै सोहि क्षेत्रको जाँते बजारले लेटाङ ८ को बाबेनि भन्ने स्थानको मुहानको पानी खान्छन । अन्य सबैतिरको पानी खानेलाई केहि भएन । बिद्यालयको पानी, त्यो पनि बायोफिल्टेड पानी खाने विद्यार्थीहरु भने एकएक गरि बिरामी भए । 

बायोफिल्टेड पानी भनेको मुहानबाट आएको पानी प्राकृतिक रुपमा शुद्ध गरि छानेर आएको पानी हो । यो प्रविधि जडानमा सिद्धबिनायक किर्तन मण्डली र श्री माविका शिक्षक तथा विद्यालयको १ लाख ४० हजार बराबरको आर्थिक योगदान रहेको छ । 

 विद्यालयले खोज्दै जाँदा सायप्रिन नामक एक किटनाशक बिष बायोफिल्टेटेंकिमा हालिएको पाइयो । टेंकिका २ ढकनिमा एक ढकनि खुकुलो भएकोले सोहि ढकनिहुँदै टेंकिमा बिश हालिएको देखिएको छ । दुइ तलाको विद्यालय भवनको भर्याङको दाँहिनेपटि बायोफिल्टेड टेंकि भएकाले बिश हाल्नेले सहजै हाल्न सकेको स्थानियहरुको तर्क छ । 

कस्ले हाल्यो बिष ?

स्थानिय पुन्यप्रसाद सापकोटा, विद्यालयका प्रधानाध्यापक खेम दुलाल, शिक्षक थानेस्वर गौतम, लेटाङ प्रहरी प्रमुख योगप्रसाद खतिवडाले कस्ले बिष हाल्यो भन्ने तत्काल थाहा नभएको बताएका छन । 

नेपाल समयसँग बोलेका स्थानियहरुले पनि कस्ले बिश हाल्यो भन्ने थाहा नभएको बताए । तर, केहि स्थानियहरुले भने बिद्यालयको पानीमा बिश कुनै विद्यार्थीलाइ कसैले हाल्न लाएको हुनसक्ने बताए । नाम नछाप्ने सर्तमा एक स्थानियले भने, ‘विद्यार्थीहरु फटा होलान तर पसलमा गएर बिष किनेर आफैले खाने टेंकिमा हाल्ने कुरा असंभव छ । कसैले परिचालन गरेको हुनसक्ने अनुमान गर्न सकिन्छ ।’

४ विद्यार्थी आइसियुमा २५ विद्यार्थी घर फर्के

३० बिद्यार्थीहरु बिश हालेको पानी खाएर बिरामी भएकोमा २५ जना घर फर्केका छन । तर, ४ विद्यार्थीहरु भने विराटनगरको नोबेल अस्पतालमा उपचाररत छन । विद्यार्थीहरु खुस्बु मिश्र, श्रीस्टि निरौला, कमला लिम्बु र  मनिष थापा उपचाररत छन । 

बाँकि विद्यार्थीहरु भने उर्लाबारीको मंगरबारे अस्पतालबाट उपचारपछि घर फर्केका छन । बच्चाहरुको उपचारमा सक्रिय रहेका चिकित्सक धनबहादुर श्रेष्ठका अनुसार श्रीजना निरौला, चेतन खड्का, महेश राई, रिजन सेन्चुरी, युरिन लिम्बु, मनिष थापा, रितिस लिम्बु घर फर्केका छन ।

यस्तैगरि, अनिस राई, उर्मिला लिम्बु, क्रितिना लिम्बु, प्रतिमा इङनाम, सिप्रा लिम्बु, रुपा लिम्बु घर फर्केका छन । घर फर्कनेमा प्रभा लिम्बु, हर्कबहादुर बिक, अमिर पौडेल, धिरज लिम्बु, सुन्दर राई, उज्वल मग्रान्ती, महेश राई, गोमा गजमेर छन । यस्तैगरि, राजन सेन्चुरी, पर्वत मगर, भुवाहाङ लिम्बु र रुबा लिम्बु उपचारपछि घर फर्केका छन ।