काठमाडौं– युरोकप २०२० अन्तर्गत ‘ग्रुप अफ डेथ’को पहिलो दुई खेल नै विश्वभर निकै रोमाञ्चकताका साथ हेरिए। ट्विटर, फेसबुकलगायत सामाजिक सञ्जालमा चलिरहेका ‘रोनाल्डो,’ ‘पोग्बा,’ ‘युरो२०२०,’ ‘जर्मनी,’ ‘पोर्चुगल,’ ‘फ्रान्स’ लगायत ह्यासट्याग प्रयोग गरेर गरिएका लाखौं पोस्ट नै समूह एफको मत्त्व वुझाउन काफी छन्।
मंगलबार रातिको खेलमा पनि बल पोसेसनमा धेरै पछि परेको फ्रान्सलाई भाग्यले साथ दिएसँगै उसले जित निकाल्यो। विश्व वरीयताको दोस्रो नम्बरमा रहेको फ्रान्सविरुद्ध जर्मनीले ६२ प्रतिशत समय बल नियन्त्रण बनाउनु फ्रान्सका लागि दुःखको विषय थियो। यता विश्वप्रसिद्ध फरवार्ड केलियन एम्बाप्पे, करिम बेञ्जिमा, एन्टोनी ग्रिजम्यानलाई रोक्न जर्मनीको सान थियो।
खेलका क्रममा जर्मनीको १० प्रहारमध्ये ९ प्रहार पोस्टबाहिर खेर जानु यता फ्रान्सको चार प्रहारमा एक प्रहार मात्र पोस्टका दिशामा रहनुले दुवै टिमको मिडफिल्ड र डिफेन्स बलियो भएको संकेत गरेको छ।
तर बलिया प्रतिद्वन्दीबीचको खेलमा अफसोचको नतिजा निस्कियो। खेलको २० औं मिनेटमा मैदानको बायाँ तर्फबाट लुकास हर्नान्डेजले फरवार्ड केलियन एम्बाप्पेतर्फ क्रस गर्न चाहन्थे। तर बल हिँड्ने बाटोको बीचमा थिए जर्मनीका डिफेन्डर म्याट ह्युमेल्स। युरोपियन मिडियाले उनी गलत दिशामा फर्किएर डिफेन्स गरिरहेको विश्लेषण गरेका छन्।
त्यसरी गलत दिशामा डिफेन्स गरिरहेका ह्युमेल्सले एम्बाप्पेतर्फ सोझिएको बललाई प्रहार गरेपछि बलले जर्मनको पोस्टको जाली चुम्न पुगेको थियो। यससँगै जर्मनीको फुटबल इतिहासमा एउटा दुःखको क्षण थपियो– उसले समूह चरणको पहिलो खेलमा पहिलो पटक हार खायो।
आत्मघाती गोल नै हारको कारण बन्यो। यो गोललाई जर्मनका मिडफिल्डर टोनी क्रुस दुर्भाग्यको हार भन्न रुचाउँछन्। किनभने जर्मन युरोपियन च्याम्पियनसिपको ओपनिङ खेलमा कहिल्यै पराजित भएकै थिएन। सात जित र पाँच बराबरी खेलेको जर्मनीले पहिलो पटक हार बेहोरेको थियो।
यता ह्युमेल्स भने जारी युरोको पहिलो हप्तामै आत्मघाती गोल गर्ने तेस्रो खलाडी बनेका छन्। यसअघि टर्कीका मेरिद डिम्रियल र पोल्यान्डका गोलकिपर वोइच स्टरेन्सनेले पनि आत्मघाती गोल गरेका छन्। सन् २०१६ को युरो कपमा तीन आत्मघाती गोल भएका थिए। तर यो सिजनमा सुरुआती १२ खेलमै तीन आत्मघाती भएका छन्। जुन, पछिल्लो संस्करणको रकर्डसँग बराबरीसमेत हो।
गएराति जर्मनीले हार बेहोर्नमा ह्युमेल्को गोल मात्र कारक भने होइन। पहिलो हाफमै डिफिल्डर इल्के गुन्डोगन गोल गर्ने नजिकको बिन्दुमा पुगेर पनि स्कोर गर्न नसक्नु जर्मनीका लागि बिर्सनलायक क्षण बन्यो। त्यो स्थानबाट पनि उनले बललाई पोस्टको दिशा दिन सकेनन्।
त्यसैले जर्मनीका प्रशिक्षक जोआचिम लो हारको कारण ह्युमेल्सलाई बनाउन नहुने तर्क गर्छन्। उनी भन्छन्, ‘म्याटको आत्मघातीलाई त्यति विशेष रुपमा लिएको छैन। त्यहाँ उनलाई बल क्लियर गर्न अप्ठ्यारो भइरहेको थियो।’
उनले थपे, ‘यो निकै दबाबपूर्ण खेल थियो। हामीले अन्तिमसम्म फाइट गयौं। हामीले खेलमा सबैकुरा दिएका छौं। गर्न नसकेको भनेको फाइनल थर्डमा डिफेन्डरलाई छिचोल्नु हो। हामीले त्यहाँ राम्रो गर्न सकेनौँ।’
बिर्सनलायक क्षणकै कुरा गर्दा र फ्रान्सका दुई गोल नै खेर गएका छन्। दोस्रो हाफमा एम्बाप्पेले पोस्टको दायाँ लोअर पार्टबाट गरेको गोल र काउन्टर अट्याकमा करिम बेञ्जिमाले गरेका गोल रेफ्रीले मान्यता दिएनन्।
तर ४–३–३ को फर्मेसनमा उत्रिएको फ्रान्स र ३–४–२–१ मा जमेको जर्मनीले आपसमा निर्धारित ९० मिनेट नै टक्करपूर्ण खेल खेले।
खेलअघिसम्म धेरैजसो युरोपियन फुटबल पण्डितहरुले फ्रान्सले जित्ने दावी गरेका थिए। २०१८ को विश्व विजेताको सुरुआती प्लेइङ सेट हेर्दा पनि उसले दबाब बनाएर जित्ने अनुमान पण्डितहरुले लगाएका थिए।
तर फ्रान्सले जसरी खेल देखायो, प्रतियोगिता जित्नका लागि त्यो भन्दा माथिल्लो स्तरको गियर चाहिने पण्डितहरुले खेलपछि विश्लेषण गरेका छन्।
बीबीसी रेडियोका डुब्लिन भन्छन्, ‘फ्रान्सले लाइन क्रस गरेको मात्र हो। जब आवश्यकता थियो, उनीहरुलाई भाग्यले साथ दिएको हो। म यो टिमबाट अझै राम्रो चाहन्थे तर यसबारे कसले सोच्ला?’
फ्रेन्च टिमले मैदानमा एकै किसिमको खेल देखाउन नसकेको तर्क डुब्लिनको छ। उनी अन्तिममा भन्छन्, ‘तर खेलको गुणस्तर राम्रो थियो। खेलाडीले राम्रो खेल प्रस्तुत गरे।’
खैर जे होस्, फ्रान्सले जित निकाल्यो। एउटा विश्व विजेताले जसरी जित्नुपर्ने थियो त्यसरी चाहिँ जित्न सकेन– युपियन फुटब पण्डितहरुको पछिल्लो तर्क यो छ।
तर गएराति फ्रान्सलाई जसरी भाग्यले साथ थियो, अक्सर विजेताहरुलाई पनि त्यसरी नै भाग्यले साथ दिने गरेको छ। जसरी १९७६ मा चेकोस्लोभाकियाले, जसरी २००४ मा ग्रिसले र पछिल्लो सिजनमा पोर्चुगलले उपाधि जितेका छन्। उनीहरुलाई भाग्यले साथ दिएको छ।
भाग्यले साथ दिएकोे क्रोएसिया २०१८ को रसिया विश्वकप फाइनलसम्म पुगेको थियो। त्यस्तै फ्रान्सले छैटौं पटक ओपनिङ खेल जितेको छ। धेरै ओपनिङ खेल जित्नेमा फ्रान्सभन्दा अघि जर्मनी मात्र छ।
यो युरो कपमा फ्रान्स तेस्रो उपाधिको खोजिमा छ भने जर्मनी सर्वाधिक चार उपाधिको खोजीमा छ। समूह एफमा पहिलो जितसँगै पोर्चुगल शीर्षस्थानमा छ भने फ्रान्स दोस्रो स्थानमा छ। उनीहरुको समान तीन अंक छ। अंकविहिन जर्मनी र हंगेरी तेस्रो र चौथो स्थानमा छन्।
रुडिजर र पोग्बाको क्लास
पहिलो हाफमा एन्टोनियो रुडिजर र पाउल पोग्बाको क्रसले सामाजिक सञ्जालमा निकै तरंग उत्पन्न गरेको छ। किनभने जर्मनका डिफेन्डर रुडिजरले पोग्बाको पछाडि आफ्नो मुख ल्याएका थिए। उनले त्यतिबेला पोग्बालाई टोकेको विश्लेषण गरिएको छ। फुटबल वृत्तमा यो हर्कतको धेरै चर्चा भएको छ।
त्यसपछि पोग्बाले रेफ्रीसँग पनि विषेश किसिमका कुरा गरेको टेलिभिजनमा खेल हेरिरहेका समर्थकले महशुस गरेका थिए। यता रुडिजरका पूर्व चेल्सी टिममेट रोब ग्रिनले यसबारे केही भनेका छन्।
‘यो खेलको एउटा रियाक्सन मात्र जस्तो देखिन्छ,’ इंग्ल्यान्डका पूर्व गोलकिपर समेत रहेका ग्रिनले भने, ‘उनले पोग्बालाई टोक्न खोजेको भन्दा पनि उनको टिमले पोग्बालाई जसरी भए पनि रोक्न खोजेको जस्तो देखिन्थ्यो।’
तर सामाजिक सञ्जालमा रुडिजरलाई सुवारेजले नेयमालाई टोकेको प्रसंगसँग जोडेर हेर्न थालिएको छ। कतिपयले त्यसलाई प्रसिद्ध फिल्म टाइटेनिकको ‘टाइटेनिक पोजको’ नामाकरण गरेका छन्। त्यसलाई फुटबल समर्थकले विभिन्न नाममा विश्लेषण गरिरहेकै छन्।
खेलपछिको पोस्टम्याच कन्फरेन्समा पोग्बाले रुडिजरको त्यो निबल (टोक्नु)लाई माफ गरिदिएको बताएका छन्। ‘हामी साथी हौँ। यो ठूलो कुरा होइन। तपाईंहरुले टेलिभिजको दृष्यमात्र हेर्नुभयो होला,’
उनले थपे, ‘म त्यस्तो क्रियाको पहेँलो कार्ड वा रातो कार्डका लागि रोएको थिइन,' उनले विस्तारै टोके।’ रुडिजरले खेलअघि फ्रान्सलाई हराउन आफूहरुले अलिकती ‘डर्टी फुटबल’ खेल्ने प्रतिकृया दिएका थिए। के त्यो त्यही डर्टी फुटबलको नतिजा थियो?