धनगढी– वर्षापछिको शीतलहरसँगै लामो समयसम्म भएको चिसो मौसमका कारण कैलाली र कञ्चनपुरमा आलु तथा गोलभेंडा खेतीमा डढुवा रोगको संक्रमण फैलिएको छ । रोगका कारण उत्पादनमा कमी आएको किसानले बताएका छन् ।
डढुवा रोगको नियन्त्रणका लागि औषधी गर्दा पनि नियन्त्रण नभएको धनगढी उपमहानगरपालिका–३ का किसान मछलाल रानाले बताए । कञ्चनपुरको पुनर्वासका किसान लल्ता रानाले १० कठ्ठामा गरेको आलुखेतीमा संक्रमण फैलिएको सुनाए।
आलु उत्पादन हुने समयअगावै बालीमा डढुवाको संक्रमण फैलिएपछि किसान चिन्तित छन्। स्थानीय सरकारले राहत उपलब्ध गराउनुपर्ने माग किसानको छ । कृषि ज्ञान केन्द्र कञ्चनपुरका प्रमुख रामचन्द्र भट्टले थौरै जग्गामा खेती गर्ने किसानको आलु र गोलभेंडामा डढुवाको संक्रमण फैलिई नोक्सान पुगेको भए पनि ठूलो क्षेत्रफलमा व्यावसायिक खेती गर्नेको बालीमा त्यति क्षति नपुगेको बताए ।
‘ढुसीनाषक विषादी छर्केर बाली बचाउने ज्ञान भएका किसानको बाली जोगिएको छ, विषादी नछर्किनेहरुको बालीमा डढुवाको संक्रमण देखिँदा नोक्सान भएको हो,’ उनले भने । रातिको तापक्रम तीन डिग्री सेल्सियसभन्दा तल जाने र आद्रता बढ्न गई शीत पर्ने अवस्थाको चिसो मौसममा सुषुुप्त अवस्थामा रहेको ढुसी सक्रिय हुन गई डढुवाको संक्रमण देखिने गरेको उनले जानकारी दिए ।
कैलाली र कञ्चनुरमा झण्डै १५ प्रतिशत आलु र गोलभेंडा बालीमा नोक्सान पुगेको भूमि व्यवस्था, कृषि तथा सहकारी मन्त्रालयका प्रवक्ता खगेन्द्रप्रसाद शर्माले बताए । डढुवाको संक्रमणबाट बाली जोगाउन क्रिनोक्सिल, मेटाल्याक्सिल समूहको विषादीका साथै एक्रोप्याट वा सेन्टिन प्रतिलिटर पानीमा डेढ ग्राम मिसाएर बनाइएको झोल एक हप्ताको फरकमा छर्किनुपर्ने सुझाव उनको छ । टिप्न तयार भइसकेको आलु र गोलभेंडाको हकमा भने यो विषादी छर्किन नमिल्ने उनले बताए ।
कैलालीमा पाँच हजार दुई सय ३० हेक्टर र कञ्चनपुरमा एक हजार ५ सय हेक्टर जग्गामा आलु खेती गर्ने गरिएको छ । सुदूरपश्चिम प्रदेशमा ११ हजार ५ सय हेक्टरमा आलु खेती हुँदै आएको छ भने त्यसमा १ लाख ७५ हजार टन आलु उत्पादन हुने गरेको छ।