भारतमा यसरी मनाईन्छ तीज, यस्ता हुन्छन् तीज गीतहरु

काठमाडौं- तीज पर्व नेपाली महिलाहरुको सबैभन्दा ठूलो पर्व हो। नेपाली महिलाहरु यो पर्वमा तीज गीतहरु गाउने, नाच्ने तथा दर खाने गर्छन्।

तीज ठ्याक्कै यति दिन मनाउने भन्ने छैन। करिब १ महिनादेखि तीज मनाउने प्रचलन नेपालमा छ।

तीजको मुख्य दिनको अघिल्लो दिन दर खाने र मुख्य दिन ब्रत बस्ने परम्परा नेपालमा छ। तर अहिले नेपालकै सहरी क्षेत्रहरुमा महिना दिनअघि देखि नै दर खाने, खुवाउने प्रचलन सुरु भएको छ।

भारतका पनि थुप्रै भूभागमा तीज पर्व मनाईन्छ। कतिपय क्षेत्रमा यसलाई तीज नै भनिन्छ। केही क्षेत्रमा ‘हरियाली तीज’ भनिन्छ। कतिपय ठाउँमा ‘साउन पर्व’ भनिन्छ।

यी सबै पर्वहरुको प्रकृति तीजका गीतहरु गाउने, नाच्ने, रमाईलो गर्ने, खाने र ब्रत बस्ने।

त्यस्तै महिलाहरु नयाँ नयाँ श्रृंगारमा सजिने, हरिया चुरा, मेहेन्दीलगायत हातमा लगाउने नेपालकै जस्तो प्रचलन त्यहाँ रहेको छ।

आज श्रावण शुक्ल तृतियाका दिन भारतका विभिन्न प्रदेशमा हरियाली तीज मनाईएको छ। त्यहाँका विवाहित महिलाहरुले आज नाचगान गर्ने र श्रीमानको सुख, स्वास्थ्यलगायतको कामना गर्दै ब्रत बस्ने गर्छन्।

त्यस्तै अविवाहित नारीहरु नेपालको तीज जस्तै सुयोग्य बर प्राप्त गर्ने कामनासहित ब्रत बस्ने प्रचलन भारतमा छ। भारतको राजस्थान राज्यमा धुमधामका साथ हरियाली तीज पर्व मनाईन्छ।

त्यस्तै नेपालसँग सीमा जोडिएका उत्तर प्रदेश, बिहारमा पनि धुमधामका साथ मनाईन्छ भने झारखण्डमा पनि तीज पर्व मनाउने चलन छ।

सबै उमेरका महिलाहरु नेपालमै जस्तो रमाईलो गरेर त्यहाँ तीज पर्व मनाउँछन्। तीजका गीतहरु पनि अहिले नेपालकै जस्ता युवायुवतीको माया प्रेमको कथासँग जोडेर आउन थालेका छन्।

तर त्यहाँका परम्परागत तीज भने भजनहरु जस्ता थिए। पार्वतीले महादेव पति पाउँ भनेर लामो समय गरेको तपस्याको विषय र श्रावण शुक्ल तृतियाका दिन महादेव पति पाएको विश्वाससहित भजनहरु गाउने प्रचलन यसअघि थियो।

तर तीज गीतहरु व्यवसायिक रुपमा रेकर्ड हुन थालेपछि त्यहाँ पनि भजनभन्दा फरक गीतहरु आउन थालेका छन्।