मानसिक रोगी कति छन् ? सरकारलाई नै थाहा छैन् 

काठमाडौँ- मानसिक रोगी कति र कस्तो अवस्थामा छन् भन्ने जानकारी सरकारसँग नभइरहेको बेला नेपाल स्वास्थ्य अनुसन्धान परिषद्ले पहिलो पटक मानसिक रोगको अवस्थाका बारेमा सर्वेक्षण गर्ने भएको छ । 

स्वास्थ्य तथा जनसङ्ख्या मन्त्रालय, विश्वस्वास्थ्य सङ्गठनको आर्थिक एवं प्राविधिक सहयोगमा नेपालका सातवटै प्रदेशका ७७ जिल्लाका करीब ९५ हजार जनतासमक्ष प्रत्यक्ष रुपमा अन्तर्वाता गरी सर्वेक्षण गरिने परिषद्ले जनाएको छ । 

परिषद्का अध्यक्ष प्रा डा अञ्जनीकुमार झाले सर्वेक्षणले नेपालमा मानसिक रोगको अवस्थाका बारेमा यथार्थ जानकारी आउने जानकारी दिए । स्वास्थ्य तथा जनसङ्ख्या मन्त्रालयले पहिलो पटक सन् १९९७ मा पहिलो पटक मानसिक रोगसम्बन्धी नीति तयार गरेको थियो । 

तर नीति कार्यान्वयन नहुँदा एवं विनाशकारी भूकम्पका असर, विपद्का घटना वृद्धि एवं तनाव आदिका कारण मानसिक रोगीको संख्या वृद्धि भैराखेको बताइन्छ । पहिलो चरणमा प्रदेश १ र २ बाट सर्वेक्षण शुरु गरिनेछ । नसर्ने रोग मुटु, मिर्गौला, क्यान्सरभन्दा मानसिक रोगको सङ्ख्या बढिरहेको बताइन्छ । 

यसैबीच, सर्वेक्षणमा खटिजाने स्वास्थ्यकर्मीका लागि सोमबारदेखि एक हप्ताको तालीम शुरु भयो । तालीममा मानसिक रोग विज्ञ डा भिम्सेन्टले सहजीकरण गरेका छन् । 

हाल नेपालमा मानसिक रोगका विशेषज्ञ चिकित्सकको सङ्ख्या १४६ भन्दा बढी रहेको छैन । मानसिक रोगको अवस्थाबारे परिषद्ले दोलखा, भक्तपुर र धनुषाका एक हजार ६४७ मा हालै सम्पन्न गरेको नमूना सर्वेक्षणमा एक हजार ३१५ जनामा कुनै न कुनै मानसिक रोग भएको पाइएको थियो । 

नमूना सर्वेक्षण प्रस्तुत गर्दै परिषद्का वरिष्ठ अनुसन्धान अधिकृत सुष्मा दाहालले तनाव, भूकम्पलगायत विभिन्न विपद्ले पारेका असर लगायतका कारणले मानसिक रोगीको सङ्ख्या बढेको जानकारी दिनुभयो ।